Mapa - Oulu

Oulu (szw. Uleåborg) – miasto w zachodniej Finlandii, od 1776 do 2009 stolica prowincji Oulu. Leży nad Zatoką Botnicką przy ujściu rzeki Oulujoki. Największe miasto leżące poza Finlandią Południową, centrum regionalne o dużym znaczeniu, szóste pod względem liczby ludności miasto Finlandii. Liczba ludności wynosi 141 962 osób. Miasto zajmuje powierzchnię 1 511,3 km², z czego 1 409,8 km² to ląd, a 101,5 km² woda.

Oulu jest ważnym portem Zatoki Botnickiej, zamarzającym przez zimę. Jest też miastem uniwersyteckim, a ze względu na niezwykle efektywną współpracę uniwersytetu, ośrodków badawczych i parku technologicznego zwanym „Doliną Krzemową Północy”. Centrum nowych technologii, w tym uniwersytet, centrum badań w dziedzinie technologii oraz park technologiczny Technopolis, mieści się w północnej części miasta zwanej Linnanmaa. Rozwinięty przemysł chemiczny i drzewny, skórzany i spożywczy. Ważny węzeł kolejowy, ze stacją Oulu i drogowy. Jest to również port handlowy i lotniczy. Miłośnicy sportu znają miasto m.in. dzięki drużynie hokejowej – Kärpät.

W mieście działa także polski konsulat honorowy.

Słowo Oulu pochodzi najprawdopodobniej z języka Lapończyków i oznacza powódź, jednakże istnieją też inne teorie o pochodzeniu nazwy.

Ujście Oulujoki do Zatoki Botnickiej było jednym z głównych terytoriów spornych pomiędzy królestwem Szwecji i Nowogrodem Wielkim. Pierwszą próbą wyznaczenia granic pomiędzy dwoma państwami podjęto w 1323 roku w traktacie z Pähkinäsaari. Oulujoki wraz z Oulujärvi znalazły się wówczas na północ od niej, na terytoriach należących do Nowogrodu. Nie powstrzymało to szwedzkich osadników, którzy często osiedlali się poza granicą swojego państwa. W 1375 roku u ujścia Oulujoki powstał zamek Kastelli, umacniający pozycję Szwedów w regionie. W 1590 Pietari Bagge zbudował zamek Oulu na dzisiejszej wyspie Linnansaari. Jednak dopiero w 1595 roku, po pokoju w Tayssina, granica została przesunięta na północ, przyznając Oulujoki Szwecji.

Prawa miejskie Oulu otrzymało w 1605 roku i szybko stało się ważnym miejscem handlowym. Do tego miasta sprowadzano futra z Laponii. W XVIII wieku ulegało licznym pożarom (m.in. w 1654, kiedy spłonął ratusz), więc zachowało się niewiele starych obiektów. W latach 1714-21, podczas tzw. Wielkiego Gniewu, Oulu znajdowało się w pasie ziemi, gdzie toczyły się szczególnie zażarte walki pomiędzy wojskami szwedzkimi i rosyjskimi. Miasto było wielokrotnie plądrowane i palone przez Kozaków. Populacja spadła o prawię połowę (do 400 osób).

Po powodzi w 1724 roku Oulujoki znalazła nowe ujście do morza, odcinając część Toppili od stałego lądu (dziś Toppilansaari). Wyspa była doskonałym miejscem na nowy port i rzeczywiście wkrótce powstała tam przystań, przejmując rolę głównego portu od dotychczasowej przystani Hahtiperä w dzisiejszym centrum miasta. W 1737 roku miasto miało już około 1000 mieszkańców. W 1765 miasto uzyskało prawo do handlu międzynarodowego, choć zagraniczne statki nie mogły zawijać do portu w Oulu. W 1776 roku miasto stało się stolicą prowincji Oulu, a Karl Magnus Jögerhorn jej pierwszym zarządcą.

W 1809 roku, po pokoju w Hamina, kończącym kolejną wojnę rosyjsko-szwedzką, Oulu zostało włączone do Wielkiego Księstwa Finlandii, będącego protektoratem imperium rosyjskiego. W 1822 miasto strawił kolejny wielki pożar. Źródła podają, że spłonęło 330 domów, a tylko 65 uratowało się od ognia. W 1854 w ramach wojny krymskiej w porcie w Oulu stanęła, po ostrzelaniu statków handlowych, brytyjska flota. Miasto nie stawiło oporu, dzięki czemu nie zostało spalone.

W połowie XIX wieku miasto stało się największym na świecie ośrodkiem produkcji smoły. Wtedy też zaczął się rozwijać w mieście przemysł. W 1886 otwarto linię kolejową.

W 1917 roku Finlandia ogłosiła niepodległość. Wkrótce potem wybuchła wojna domowa pomiędzy Czerwonymi i Białymi. Walki w Oulu toczyły się w styczniu i lutym 1918 roku. Po zwycięstwie Białych, na Raatinsaari powstał obóz więzienny, w którym zginęły 23 osoby; zamknięto go w sierpniu 1918. Ogólnie w walkach zginęło 90 osób.